پایان نامه به همان صورتی که ارائه میشود، نگارش نمیشود. در ادامه شما را با ایده در زمینه نگارش پایان نامه و ترتیب آن آشنا میکنیم:
1- ابتدا قبل از شروع نگارش، قسمت هایپایان نامه خود را در چارچوب بحثی منطقی مرتب کنید زیرا انجام پایان نامه خوب و معتبر نیازمند چارچوبهای خاصی است.
2- بحث کلی در پایان نامه خود را در غالب شکل هایی بکشید (تندخوانی ذهنی) و یک نقشه راه اولیه برای خود تهیه کنید.
لازم است بدانیم که برای نگارش پایان نامه دستورالعمل ها و چک لیست های متفاوتی وجود دارند، با این حال، تمامی پایان نامهها از ساختاری استاندارد تبعیت میکنند. در این نوشتار سعی خواهیم کرد شما را با یکی از بهترین دستورالعمل ها و چک لیست های موجود در زمینه نگارش پایان نامه آشنا کنیم. برای انجام پایان نامه لازم است حتما به موارد زیر توجه نمایید زیرا پایان نامه ارشد و دکترا قواعد خاصی دارند. برای این منظور، در ابتدا ساختار کلی این چک لیست و بخش های مختلف آن را نشان میدهیم و پس از آن به جزئیات هر یک از این بخش ها خواهیم پرداخت.
به صورت کلی، مراحل نگارش یک پایان نامهاستاندارد به صورت زیر است:
الف) آمادگی جهت نگارش پایان نامه و آشنایی با مفاهیم پایه |
ب) ساختار پایان نامه |
ج) ادیت پایان نامه |
1.به دنبال چه چیزی هستیم؟ |
1.صفحه عنوان پایان نامه |
1.ادیت نسخه نهایی |
2.نگارش برای مخاطبین هدف |
2.چکیده |
|
3.تندخوانی در مقایسه با خواندن |
3.فهرست عناوین |
2.اجتناب از ابهام |
4.ترتیب نگارش بخش ها |
4.مقدمه |
3.حجم پایان نامه |
5.شکل ها و جداول |
5.روش تحقیق |
4.نگارش برای مخاطبین بین المللی |
6.تطبیق و انسجام میان متن و داده ها |
7.یافته های پژوهش |
|
7. اعتبار بخشیدن به پایان نامه |
8.بحث |
|
|
9.نتیجه گیری |
|
|
10.پیشنهادات |
|
|
11.تقدیر و تشکر |
|
|
12.منابع |
|
|
13.ضمیمه ها |
|
ب) آمادگی جهت نگارش پایان نامه و آشنایی با مفاهیم پایه
به دنبال چه چیزی میگردیم؟
در اصل ما به دنبال تحلیلی منتقدانه میگردیم. ما قصد داریم به یک پرسش علمی پاسخ دهیم و یا فرضیه ای را اثبات کنیم. ما میخواهیم شواهدی را از منابع گوناگون گردآوری کرده تا امکان تحلیل و قضاوت را داشته باشیم. شیوه ها و روش ها در نگارش پایان نامه باید به دقت طراحی شوند تا اینکه بتوان به نتیجه ای درست دست یافت. نتایج باید به وضوح تعریف شده و در حیطه موضوعپژوهش مورد بحث و بررسی قرار گیرند. تحقیقات مرتبط نیز باید اشاره شوند. نتایج تحلیل باید حیطه گسترده تری از حیطه پایان نامه داشته باشند (تعمیم یابند) و معانی ضمنی نتایج بدست آمده ازپژوهش (معانی ضمنی در سطح منطقه ای، جهانی، و ...) نیز باید بیان شوند. ما به دنبال بحثی با منطق صحیح هستیم که با پرسش اولیه ما آغاز میشود، با جمع آوری شواهد مرتبط ادامه میابد، با قرار دادن داده ها در شرایطی عمومی/جهانی دنبال میشود، و در نهایت با قضاوتی بر پایه تحلیل های انجام شده پایان میابد. پایان نامه شما باید با اصول خاصی نگارش شده و از چارچوب اشاره شده در قسمت اول تبعیت کند.
مخاطبین پایان نامه شما چه کسانی هستند؟
1- محققینی که بر روی زمینه های مشابه با موضوع پژوهش شما در سراسر دنیا مشغول به تلاش هستند.
2- محققینی که در درست در زمینه موضوع پژوهش شما مشغول به کار هستند، ولی از روش های دیگری جهت یافتن پاسخ به سوالات استفاده میکنند.
3- تمام محققینی که از روش شما جهت انجامپژوهش ایستفاده میکنند.
4- افرادی که مقالات ترکیبی در مورد پیشرفت های جدید در زمینه موضوع مورد پژوهش شما مینویسند.
5- افرادی که از دانش برای حل مشکلات انسانها استفاه میکنند و به علوم کاربردی علاقه دارند (مانند کاهش خطرات زلزله، و ...).
6- داوران احتمالی پایان نامه شما و یا اعضای هیئت نظارت بر پایان نامه ها.
تندخوانی در مقایسه با خواندن به صورت معمولی
از آنجایی که حجم مقالات در دسترس در موضوعات مختلف بسیار زیاد شده است، محققین به جای خواندن مقالات، به تندخوانی مقالات روی می آورند. تندخوانی مقالات به این معناست که تنها چکیده و بحث و نتیجه گیری مقالات خوانده شده و پس از آن جداول و شکل ها به همراه توضیحات آنها مورد بررسی قرار میگیرند. این کار باعث صرفه جویی در زمان شده و اینگونه میتوانید بفهمید که آیا لازم است زمان بیشتری جهت خواندن کامل مقالات صرف کنید یا خیر. در نتیجه، باید پایان نامه خود را طوری نگارش کنید که برای تندخوانی مناسب باشد و محققین دیگر با تندخوانی مقاله شما پی به ارزش آن ببرند. برای این کار لازم است که چکیده، و قسمت های نتیجه گیری و بحث در پایان نامه یا مقاله شما با توجه به اصول مندرج در قسمت بعدی مقاله نگارش شوند و شکل ها و جداول موجود در پایان نامه یا مقاله به همراه توضیحاتشان گویا و واضح باشند. این ویژگی نیز برای کسانی که می خواهند بیشتر با نحوه انجام پایان نامه آشنا شوند بسیار اهمیت دارد زیرا معمولا به دانشجویان پیشنهاد می شود که قبل از شروع پژوهش، به مطالعه پایان نامه ارشد و یا رساله دکترای فارغ التحصیلان بپردازند. در این میان، متن قسمت های دیگر پایان نامه جزئیات دقیقتر را برای افرادی که مایل کسب اطلاعات بیشتر هستند فراهم میکند.
آموختن روشهای صحیح تحقیق وپژوهش برای دانشجویان امری واجب است به خصوص برای نگارش پایان نامه ارشد و دکترا. هدف از فرایند پژوهش، تولید دانش جدید و یا عمق بخشیدن به ادراک از موضوعی بخصوص میباشد. این فرایند میتواند در سه غالب متفاوت، به شرح زیر انجام گیرد (هرچند که مرز میان این غالب ها چندان واضح و مشخص نیست):
1- پژوهش های اکتشافی: که هدف از انجام آنها شناسایی و تعریف مساله یا سوالی مشخص است.
2- پژوهش های سازنده : که هدف آنها آزمایش نظریه ها و پیشنهاد راهکارهایی برای حل یک مساله یا پاسخ به یک سوال است.
3- پژوهشهای تجربی: که هدف آنها امکان سنجی استفاده از یک راهکار، با استفاده از شواهد عملی است.
همچنین دو نوع عمده از طرح پژوهش وجود دارد که شامل پژوهشکمی وپژوهش کیفی میشود. محققین بر اساس ذات موضوع مورد بررسی و همچنین سوالاتی که در پژوهشبه دنبال یافتن پاسخ برای آنها هستند، یکی از دو طرح پژوهش کمی یا کیفی را انتخاب میکنند.
پژوهش ها غالبا با استفاده از مدل و ساختار ساعت شنی انجام میگیرند. این مدل در ابتدا با تعریف طیف گسترده ای برای انجام پژوهشآغاز میشود. سپس از طریق روش انجام پژوهش تنها بر روی اطلاعات مورد نیاز تمرکز میکند (مانند قسمت باریک ساعت شنی)، و در نهایت پژوهشرا در غالب بحث و نتیجه گیری گسترش میدهد. پژوهش چه در زمینه مقالات، چه در زمینه انجام پایان نامه مراحلی دارد و همیشه برای دانشجویان مراحل دقیق آن سوال بوده است. پایان نامه ارشد و رساله دکترا که یکی از بزرگترین تحقیقات علمی یک دانشجو محسوب می شود نیازمند انجام دقیق مراحل پژوهشی می باشد.
مراحل اصلی انجام پژوهش به ترتیب زیر هستند:
بیشترین موضوعی که دانشجویان را نگران می کند جلسه دفاع پایان نامه است. در اینجا چگونگی موفقیت در دفاع پایان نامه را توضیح می دهیم که برای پایان نامه ارشد و دکترا کاربرد دارد. برای آماده سازی خود سعی کنید با خود حدس بزنید که داورها چه سوالاتی از شما خواهند پرسید و برای آن پاسخی آماده داشته باشید. برای فراموش نکردن مطالب، اسلاید power point آماده کنید تا هم به مطالب نگاه کوتاهی بیندازید و هم در ذهن خود آماده کنید که مطلب بعدی چیست.
قبل از آنکه بخواهیم به سراغ تعریف نگارش پایان نامه برویم، لازم است توضیح دهیم که پایان نامه چیست. برای این منظور، به تعریف جامع موجود در دایره المعارف ویکی پدیا رجوع میکنیم: «پایان‌نامه یا تز یا رساله نوشتاری است که دانشجویان در موضوعی خاص مربوط به رشته تحصیلی خود، برای دریافت مدرک تحصیلی مینویسند.
این صفحه دربردارنده عنوان پایان نامه (همچنین عنوان فرعی)، نام و نام خانوادگی نویسندگان، نام دانشگاه محل تحصیل، نام دانشکده، نام دانشکده، زمان تحویلپایان نامه، نام و محل تدریس استاد راهنما، نام و محل تدریس استاد مشاور، و آدرس ایمیل اساتید راهنما و مشاور است.
پژوهش به معنای انجام کاری خلاقانه به صورت نظام مند است که هدف آن گسترده تر کردن دامنه علم و دانش است. این گستره میتواند در زمینه علوم انسانی، فرهنگ و جامعه، و استفاده از علوم مختلف به منظور دستیابی به کاربردهای جدید باشد.
از مهم ترین و اصلی ترین ارکان یک کار تحقیقی و پژوهشی، طرح تحقیق یا همان پروپوزال است. پروپوزال در لغت به معنی پیشنهاد است. یک پروپوزال همانند نقشه و ماکت یک ساختمان است که پیش از آغاز آن ساختمان طراحی شده تا بهترین زوایای ممکن از اجرای عملیات ساخت را در اختیار مهندسین قرار دهد.
پایان نامه نوشته ای است که دانشجویان برای دریافت مدرک تحصیلی باید درمورد رشته تحصیلی خود در موضوعی خاص ارایه دهند. پایان نامهنباید موضوعی تکراری داشته باشد و هر دانشجو می بایست موضوع جدید مورد نظر خود را نگارش کند. به عبارتی این پژوهش باید نتیجه درسهای آموخته شده و واحدهای گذرانده شده باشد. پایان نامهبخش های مختلفی دارد که باید رعایت شوند مانند تعاریف، کلید واژه ها، تبیین اهمیت مساله مورد پژوهش، فرضیات، پیشینه تحقیق و منابع. نگارش پایان نامه ماهها طول می کشد و دانشجو موظف است که مرحله به مرحله برنامه ریزی داشته باشد.
مراحل اجرای پایان نامه به شکل زیر می باشد:
1 - فکر کردن در مورد پایان نامه2 -تهیه طرح 3 - انجام طرح 4 - نوشتن پایان نامهپژوهشی 5 - به اشتراک گذاری نتایج پژوهش با سایر 6 - اصلاح پایان نامهپژوهشی
منبع: پایان نامه
